SAĞLIKLI İLETİŞİM
İletişim duygu, düşünce, ve bilgilerin bir kişiden diğerine karşılıklı olarak aktarılması yoluyla insanların birbirini anlamasıdır. Sağlıklı bir ilişki kurulabilmesi için aynı şekilde sağlıklı bir iletişim kurulması gerekir. İletişimin geliştirilebilir bir beceri olduğu ve deneyimlerle kazanılabileceğini söylemek mümkündür. İletişimde birinci kural karşınızdaki kişiyi suçlamamaktır. Tartışma, fikir belirtme gibi durumlarda sen dilini kullanmak karşınızdaki kişinin sizi dinlemesini engeller ve savunma pozisyonuna geçmesine sebep olur. Sağlıklı bir iletişimde kimin haklı kimin haksız olduğunun bir önemi yoktur önemli olan tarafların birbirini doğru ve açık biçimde anlamış ve sorunu çözmeye istekli olmalarıdır. Empati yapmak ilişkilerimizi güçlendirecek bir diğer beceridir. Karşımızdaki kişi ne hissediyor, nasıl hissediyor bunları anlamak araştırmak empati yapmak ilişkinin temel dinamiğini oluşturur. Duygular iletişimin temel taşlarından biridir, duyguların anlaşılmadığı ifade edilmediği ortamlarda sağlıklı bir iletişimden söz etmek mümkün değildir. Karşınızdaki kişinin duygusunu anlamak ve onu anladığınızı ifade etmek haksız olduğunuzu kabul ettiğiniz anlamına gelmez. Olumsuz duyguların konuşulması gerekir, dile getirilmeyen duygular zamanla yoğunlaşabilir. Karşınızdaki kişinin neye sinirlendiğini sorarken saygılı bir ses tonu ile sormak önemlidir. Alay eder gibi sormak ilişkiyi olumsuz etkileyecek bir tutumdur. Biri konuşurken onun anlattığını olduğu gibi dinlemek kendi deneyiminizi öne sürmeden sadece onun deneyimine alan açmak çok önemlidir. Kendi fikirlerinizi paylaşmadan görüş bildirmeden önce karşınızdaki kişinin anlatacaklarını bitirmesini beklemelisiniz.
Öncelikle karşınızdaki kişinin hislerine saygı duymalısınız, buna mı üzülüyorsun, abartıyorsun gibi duygusunu küçümseyecek geçersiz kılacak bir tutumdan uzak durmak gerekir. Olaya benzer şekilde tepki vermeyeceğinizi düşünüyorsanız bile karşınızdaki kişinin duygusuna inanmalısınız. Bir konu hakkında sizinle konuşan kişiye kendisi istemedikçe öğüt vermeyin, kendisi zorlandığını ve yardımınıza ihtiyacı olduğunu vurgularsa fikir belirtmenizde fayda var aksi halde onun bu işi çözemeyeceğine ilişkin gizli bir mesaj vermiş olursunuz. Kendisi talep etmediği sürece sorunu çözmek için öğüt vermek yerine nasıl hissettiğine odaklanmakta fayda vardır.
İyi bir ilişki için etkili bir iletişim kurmaya ihtiyaç vardır. İletişimin temel bazı öğeleri vardır. Etkin dinleme bunlardan biridir. Karşınızdaki kişiyi dinleyin, o konuşurken konuşmayın, haklı çıkmaya çalışmayın, kendinizi ifade ederken senin yüzünden böyle oldu şeklinde bir tavır takınmak işe yaramaz. Bunun yerine sen böyle davrandığında ben üzgün hissettim, öfkeli hissettim gibi daha çok ben dilini kullanabileceğiniz biçimde cümleler kurmaya özen gösterin. Beni çok sinirlendirdin, beni çok üzdün gibi duygunuzun sorumluluğunu karşı tarafa yükleyecek suçlamalardan kaçının bunun yerine eğer bir duygudan söz edecekseniz sorunluluğunu alın. Ben kendimi üzgün hissediyorum demek sessiz kalmaktan, karşı tarafı suçlamaktan, bir duvar örüp mesafeli davranmaktan daha cesaret isteyen bir iştir.
Karşılıklı iletişimde duygularını düşüncelerini açmak pratik yaparak zamanla artar. İletişim güçlenir, her kanaldan iletişim kurmaya başlarsınız. Sohbetlerin konusu derinleşir siz kendinizi açtıkça karşınızdaki kişide kendini açacaktır iletişim yüzeysel olmaktan çıkacak ve doyurucu bir hale geçecektir. Son olarak sağlıklı bir iletişim için beden dilinin etkisini unutmamalısınız. İlişkinizde bir problem olduğunu mesajlarınızın karşıya geçmediğini düşünüyorsanız beden dilinizle söylediklerinizin uyumlu olup olmadığını kontrol edin. Eğer bir sorun olmadığını ifade ediyorsanız ve soğuk davranıyorsanız bu sağlıklı bir iletişim örneği değildir.
Klinik Psikolog Hanım Acar Tanrıverdi
