Helikopter Ebeveynlik

Helikopter ebeveynlik kavramı 1969 bir psikoterapist olan Ginott tarafından kavramsallaştırılmıştır (Padilla Walker ve Nelson, 2012). Helikopter ebeveynlikte hayatın merkezi çocuktur. Hem babalar hem anneler için geçerli olan bu tutum çocuğu sürekli gözlemleme, kontrol etme ve korumayı içermektedir. Çocuğun yaşı ilerledikçe verilmesi gereken sorumlulukları vermezler, yapamayacağını ya da yeterince iyi yapamayacağını düşünerek çocuğu frenlerler. Çocuk neredeyse ebeveynde oradadır ve çocuğa kendine ait bir alan oluşturmazlar. Genel tabloya bakıldığında ya tek ya da iki çocuğa sahip ebeveynlerde görülme sıklığı daha yüksektir. Müdahaleci tavır da bir diğer özellikleridir, çoğu şeye kendileri karar verir ve çocuğa söz hakkı çok verilmez. Aynı zamanda akademik performans konusunda da, helikopter ebeveynler, çocuklarının notlarını ve okul performansını yakından takip ederler, bolca etkinlik ve kurslara da zaman harcarlar ve yoğun rutinleri vardır. Kullandıkları dilde bile çocuktan ayrışma yoktur ve genelde “biz” mesajı içerir “yorulduk, acıktık” gibi. Tüm bu tutumlar ışında ebeveyn çocuğuna zarar verdiğinin farkında değildir ve her şeyi iyi niyetle, çocuğun iyiliği için yaptığını düşünmektedir. Bu durumlarla karşı karşıya olan çocuk sağlıklı bir gelişim gösteremez, ebeveynlerinden ayrışamaz ve kendine güvenemez. İçe kapanıklık, kaygı zemini, sorumluluk alamama, düşük özsaygı ve değersizlik gibi duygular çocuğun ilerleyen zamanda hissedeceği duygular olma riskini taşımaktadır. Ebeveyn bu noktada çocukların kendi uzantıları olmadığını unutmamalıdır, çocuğa ifade alanı tanımalıdır ve sorumluluk verilmelidir. Çocuğun duygusal gelişimi gözden kaçırılmamalıdır.

Son olarak çocuğun yetenek, ilgi ve becerilerine yönelik seçimler yapmak ve ona saygı duymak en önemli noktalardandır.

Uzman Psikolog Aydan Akbel Ulusoy