Obeziteye Giden Yollar
Beden kitle indeksinin 30 un üzerinde olması obezite olarak tanımlanmaktadır. İnsan vücudu, yemek sıkıntısı yaşanan dönemler için alınan enerji fazlasını yağ olarak depolamak üzere evrimleşmiştir. Ancak modernleşen dünyada birçok insan için yemek bulmak bir sorun olarak karşımıza çıkmamaktadır.
Peki Obezitenin Nedensel Etkenleri Nelerdir?
En masum etken olarak sosyokültürel etkenleri ele alacak olursak, içinde yaşadığımız toplumda sevginin ifadesi olarak yemek yedirmek veya kutlamalar için sevdiklerimizle bir araya geldiğimizde yine beslenme odaklı toplantılar oldukça yaygındır. Öte yandan daha çocukken ağlamalarımız sonrasında bakım verenimiz tarafından yiyecekle teskin edilmeye çalışılmamız da, yaşantımızın ilerleyen yıllarında duygusal gerilimimizi yemekle dindireceğimize dair olumsuz bir öğreti olarak bize aktarılmıştır. Ve endüstrileşen toplumda mesai saatlerinin fazlalığı, fast food yiyeceklerin popülaritesinin artması da obeziteye itici etkenler arasında değerlendirilmektedir.
Stres ve Rahatlatıcı Yemek
Belki de toplumumuzda en çok karşımıza çıkan etkenlerden biridir rahatlatıcı olarak yemeğe başvurmak. ‘’Aç değilim ama, açlık hissediyorum.’’, ‘’Ne zaman sinirlensem yemek yerim.’’ , ‘’Üzüldüğümde durmaksızın yerim.’’ Bu gibi cümleleri birçoğumuz ya söylemiş ya da duymuşuzdur.
Kompülsif (istemsizce tekrarlayan) yemek tüketimi ve yemeyi bir türlü durduramama, uyuşturucu bağımlılığı belirtilerine benzer. Yemek yerken haz almamızı sağlayan dopamin salgılanır. Madde kullanımında da dopamin salgılanması aktiftir. Ancak spor yaparken de dopamin salgısı aktif olur. Pekala hem yemek yerken, hem madde kullanırken hem de spor yaparken dopamin salgılanıyorsa biz neden direkt yemeğe sarılıyoruz. Bunun cevabı da üst paragrafta değindiğim aile öğretilerimizde gizlidir.
Obezitede bir başka etken de, yaşamın erken yıllarında maruz kalınan cinsel istismar durumlarıdır. Birey, öyle görünmez olmak ister ki, bunu arkasına saklandığı yağlarla başarmak ister. Ve depresyon, kaygı gibi durumlara tepki olarak tıkınırcasına yeme eylemini gerçekleştirir.
Psikolog Tuğba Odabaşı
