Tuvalet Eğitimi

2-4 yaş arasını normal / olağan olarak düşünebiliriz; unutmayalım, her çocuk kendi ritminde ilerler.

Başlamak için üç temel alanda hazırlığa ihtiyaç duyarız;

•fiziksel hazırlık; çocuğun kaslarını hissedebiliyor olması gerekir.

•bilişsel hazırlık; çocuğun kendinden ne beklendiğini anlayacak olgunlukta olması gerekir.

•duygusal hazırlık; çişini ve kakasını tutma ve bırakma fikrine hazır olması gerekir.

NOT: Herhangi bir yaşam olayına, değişikliğe denk getirmemek önemli; kardeş doğumu, okula başlama, taşınma vb.

Ben Hazırım Sinyalleri

1. Tuvalete merak (lazımlık, klozet aparatı, kaka kitapları)

2. Islaklıktan rahatsızlık (bir an önce bezin değiştirilmesini istemesi)

3. Kuru zamanların artması (2-3 saatlik kuru kaldığı zamanlar var mı?

4. Kakasını yaparken farkında olma (kenara köşeye gidip, gizlice yapma)

5. Dengeli ve stabil oturma becerisinin gelişmesi (klozete düşmeden oturabilmek için dengeyi sağlayabilmesi)

6. Basit yönergeleri yerine getirme olgunluğu (bardağı al, mutfağa götür; çorabını al, çekmeceye koy.)

7. Tuvaleti geldiğinde söylemesi

8. İç çamışırını indirip kaldırabiliyor olması

9. Bağımsız olma arzusu

Tuvalet eğitimine başlamaya karar verdik, bir önceki posttaki hazırım sinyallerini kontrol ettik. Sonrasında artık iki yöntem var.

1. Geleneksel yöntem;

•Anne tuvalet eğitimine başlamaya karar verir ve çocuğa bilgi verilir.
(Bunlar son 5 bezimiz, son 4 bezimiz….)

•Çocuk düzenli aralıklarla tuvalete götürülür.
(Düzenli aralığı anne kendi belirleyecek, her çocuğun ritmi, dinamiği farklı.)

•Çocuğu tuvalete götürüp 1-2 dk bekletiyoruz, yapmıyorsa zorlamıyoruz. (Çocuk tuvalete giderken kaygılanmayacak, yaptığında başarılı olduğunu farkedecek.)

2. Bağ odaklı yöntem

•Bu yöntem daha çok annenin karar vermediği, çocuk söyleyene kadar beklediği yöntem. (Bu yöntemde sınır koymak geleneksel yönteme göre biraz daha zor.)

•Çiş, kaka, sifon gibi kavramları biliyor olması önemli.

•Tuvalete giderken oyuncu annelik, babalık yapılabilir (hoplayarak gitmek, robot gibi yürüyerek gitmek gibi).

•Banyoya sevdiği bir oyuncak koyabiliriz.

•Tuvalete gitme yolunda ufak tefek kazalar olabilir, biraz kaçabilir. “Bazen yetişmeyebilir, gitgide daha iyi olacak.” Teşvik ediyoruz, cesaretlendiriyoruz.

•Bazen oyuna dalabilir, ara ara hatırlatabiliriz ama her seferinde değil. Beden duyumlarını farketmesini istiyoruz.

•Akşam sıvı alımını azaltıyoruz (En azından sürece biraz adapte olana kadar).

•Hepsini taradım, yaptım ama 1 ay oldu hala alışmadı. Demek ki hazır değil, 1-1,5 ay civarı ara veriyorum. Tekrar beze dönüyorum. (Sonrasında tekrar aynı ritüeller denenebilir).

Klinik Psikolog Rananur Büber Sarıkaya