Bağlanma Kuramı’na Genel Bir Bakış

Bağlanma Kuramı perspektifinde bağlanmanın tanımı nedir?

Bebeklik dönemi olarak nitelendirdiğimiz 0-2 yaşlarında fiziksel ihtiyaçlarını gideremeyen bebeğin, ihtiyaçlarını gideren bir bakım vereni vardır. Biyolojik ihtiyaçlarını bu bakım veren aracılığıyla giderir. Ve bu süreçte bebekte bakım verenine karşı bir bağlanma oluşur. Bağlanma ise, bebekle bakım vereni arasında kurulan, sadece fiziksel olarak değil duygusal olarak da doyurucu ve gereksinimi tatmin edici nitelik olarak tanımlanmaktadır.

İlk yıllarda bakım veren ile kurulan bu bağ değişimlere karşı dirençli olmakla birlikte, sonraki yıllarda da hayatının büyük bir kısmını oluşturacaktır.

Bowlby’ye göre bebek ile bakım vereni arasında kurulacak olan güvenli bağlanma çocuğun psikolojik sağlamlığını desteklemektedir. Ancak kesintiye uğramış veya güvensiz gelişmiş bir bağlanma bebeğin yaşamının sonraki yıllarında kişilik problemlerine veya zihinsel rahatsızlıklara yakalanma olasılığını attıracaktır.

Bowlby’ye göre 2 tür bağlanma stili vardır.

1)Güvensiz Bağlanma:

a) Kararsız (ambivalant) Bağlanma ilişkisi kurmuş çocuk bakım verenden ayrılırken, aşırı üzüntü ve ayrılamama davranışı sergilerken, bakım veren geri döndüğünde öfkeli ve reddedicidir.
b) Kaçıngan Bağlanma ilişkisi kurmuş çocuk bakım verenden ayrılırken sakin ve kayıtsızdır ve bakım veren geri döndüğünde öfkeli ve reddedicidir.

2)Güvenli Bağlanma:

Bu bağlanma stiline sahip çocuklar ise, bakım verenden ayrılırken normal bir gerilim yaşarlar, bakım veren döndüğünde ise sevinçli ve mutludurlar.

Peki bu bağlanma stilleri üzerine yapılan araştırmalarda annenin rolü nedir?

Güvenli bağlanma stiline sahip çocukların bakım verenlerinin, çocuğun ağlamalarına duyarlı, farklı ihtiyaçlarına uygun tepkiler verebilen ve de çabuk güldürebilen bakım verenler olduğu;
Kararsız bağlanma stiline sahip çocukların bakım verenlerinin, tepkilerinde genellikte tutarsız olduğu,
Kaçıngan bağlanma stiline sahip çocukların bakım verenlerinin ise, mesafeli, duygusal olarak zor ulaşılan ve ihmalkar olduğu bulgulanmıştır.

Psikolog Tuğba Odabaşı