Ekran ve Çocuk&Ergen Ruh Sağlığı: Ailelere Öneriler
Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021’e göre 6-15 yaş grubundaki çocukların internet kullanımı 2013 yılında %50,8 iken 2021 yılında %82,7 oldu.
Anne-babalar olarak çocuklarınızın ekran karşısında geçirdiği sürenin çok olmasından ve giderek artmasından oldukça rahatsız olabilirsiniz. Ama merak etmeyin. Yalnız değilsiniz.. Yukarıdaki istatistiksel paylaşımda da görebilecek olduğunuz gibi bu durum birçok ailede yaşanıyor. Günümüzün dijital dünyasında çocukları zaten ekrandan uzak tutmak pek de mümkün değil, ayrıca bu durum gereklide değildir.
Teknolojik aletleri sadece olumsuzluklarla bir arada anmak doğru değildir. Çocuklar karşılaştıkları problemler karşısında çözüm stratejisi geliştirirken, analiz yaparken, karar verme becerisini kullanırken, akademik performans sergilerken, el-göz koordinasyonunu ve fiziksel becerileri kullanırken bireye yardımcı olmakta olduğu bilinmektedir. Ayrıca öğrenciler ödev yaparken teknolojik aletlerden faydalanmakta ve oyunlar oynayarak gerek duydukları soysal aktivite ihtiyacını karşılamaktadır.
Fakat uygun olmayan ekran kullanımı ekran karşısında savunmasız olan kişiler özellikle çocuklar için birtakım riskler oluşturmaktadır. Ekran kullanımının sınırının aşılması çocuklarda sağlıksız beslenme, obezite, uyku sorunları, anksiyete, dikkat sorunları, akademik başarıda düşüklük, görme problemleri, gerçeklik algısında azalma, yalnızlık gibi problemlere yol açtığı bilinmektedir.
Çocukların gelişim dönemlerinde ekran ile olan ilişkilerinde sağlıklı uyumu yakalamaları adına basit ve küçük birkaç öneriyi sizlerle paylaşmak istiyorum.
-Ekran kullanımının yeri, zamanı, içeriği, niteliği ve süresi belli kurallara bağlanmalı
Sınırsızlık değil, aksine çocuklar kuralları bilmeli. Bu kurallara uymadığında nelerle karşılaşabilecek olduğunun da farkında olmalıdır.
-Çocuğumun ekran süresi hesaplamasını nasıl yapmalıyım?
Çocuğun yaşı x 10 dakika=Çocuğun bir ekran karşısında geçirebileceği maksimum süre Yani 11 yaşındaki bir çocuk için en fazla: 11×10 dakika=110 dakika gibi 12 yaşından sonra ise 2 saatten fazla kalmasını tercih edilmez. Ekran süresi hesaplamasına telefon, tablet, bilgisayar, televizyon vb. tüm ekran dahil edilir. Ayrıca 0-2 yaş arasında ekrana hiçbir şekilde maruz kalmamalıdır.
-Evde ekran süresinin azalmasıyla beraber çocuğun zamanını değerlendirmesi ihtiyacı ortaya çıkacaktır. Bu sebeple ortak etkinlikler planlanmalı, çocuğun yapmak istediği sanatsal, kültürel, sportif faaliyetlere yönlendirilmelidir.
-Bilgisayarın çocuğun odasında bulunduğu durumlarda sınır aşımı söz konusu oluyorsa, toplu yaşamın olduğu alanlarda bilgisayara erişim sağlaması önerilir.
-Özellikle ergenlik öncesi dönemde çocuğun ekran karşısında gerçekleştirdiği faaliyetlere ebeveyn olarak sizde ortak olmaya gayret gösterin.
-Ebeveynler medya okur yazarlığı konusunda bilinçlenmek için araştırmalı, eğitimler almalı. Ardından çocukları ile güvenli internet kullanımı hakkında konuşmalı.
-Toplu yemek yerken, akşam yatmadan 1 saat öncesinde ekran kullanımı olmamalı gibi kurallar çocuk veya ergenle birlikte konulmalı. Bu kurallara uyduğunda ödül sistemi geliştirilmeli.
-Ebeveynler olarak ekran haricinde keyif aldığınız, mutlu olduğunuz faaliyetlere çocuğunuzu davet edin. Çocuğunuz bu davete katılmakta gönüllü değilse, onun istediği ekran harici faaliyetleri uygulamaya çalışın.
Uzman Psikolojik Danışman Ali GÜNGÖR
